Inhoudsopgave
- Aantrekkingskracht van de aarde
- Afleesbaarheid {d}
- Afstellen van een meetapparaat
- Afstellen van het weegbereik van een weegschaal
- Capaciteitsweergave
- Compatibiliteitsbewijs
- Conformiteitsverklaring van de fabrikant
- Dichtheidsbepaling
- Dierweegprogramma
- DKD = Deutscher Kalibrierdienst
- DMS = rekstrookje
- Draadloze communicatie
- Dynamisch wegen
- FACTORY
- FORCE = elektromagnetische krachtcompensatie
- GLP = Goede laboratoriumpraktijken
- Gegevensinterface
- Geijkte/niet voor ijking goedgekeurde weegschalen
- Halfmicroweegschaal
- Herkalibreren
- Ijkgeldigheidsduur van weegschalen
- Ijking
- Ijking van een weegschaal met afstelprogramma CAL EXT
- Ijking van een weegschaal met automatische afstelvoorziening resp. aftelschakeling CAL INT
- Ijkklassen voor weegschalen
- Ijkwaarde {E}
- IP65 – IP68 beschermingsgraad
- ISO 9000 e.v./DIN EN ISO 9000ff
- ISO/GLP-protocollering
- ISO-kalibratie/ISO-certificaat = fabriekskalibratiecertificaat
- Kalibreren of ijken
- Kalibreren van een meetapparaat
- Kalibratiecertificaat volgend DKD/DAkkS (= DKD-kalibratiecertificaat)
- Kleinste deelgewicht bij het tellen
- Kwaliteitsbeheer
- Lineariteit/juistheid
- Meetonzekerheid van een weegschaal (= meetnauwkeurigheid)
- Memory
- Minimumlast {min}
- Nauwkeurigheidsgrensklassen voor testgewichten volgens OIML R111
- Nauwkeurigheidsklassen voor testgewichten
- Nettototaal
- Optellen
- Overeenstemmingsbeoordeling
- Percentagebepaling (voorbeeld)
- PRE-TARE
- Referentiegewicht (bijstukstelling)
- Referentieoptimalisering bij de stukstelling
- Reproduceerbaarheid (=standaardafwijking)
- Herleidbaarheid tot de nationale norm
- SC-TECH = Single-Cell-technologie
- Stukstelling van afzonderlijke delen
- Tarra-aftrek
- Tarreren, automatisch
- Telresolutie
- Testgewicht extern (voorheen kalibratiegewicht)
- Testgewicht intern
- Testmiddelcontrole in het QM-systeem in combinatie met de kwaliteitsnormen
- T-FORK = Stemvorkprincipe
- Toegestane omgevingstemperatuur
- Valversnelling
- Gebruiksnauwkeurigheid
- Weegbereik {Max}
- Wegen met tolerantiebereiken
- Windscherm
- Weegschaal met twee bereiken (DualRange)
Uitleg
Aantrekkingskracht van de aarde
Heeft grote invloed op de nauwkeurigheid van elektronische weegschalen. Omdat deze kracht per plaats verschilt, moeten weegschalen plaatsafhankelijk worden afgesteld
Afleesbaarheid [d]
Kleinste afleesbare gewichtswaarde bij digitale aflezing.
Afstellen van een meetapparaat
Exact instellen van een meetwaarde door een deskundige ingreep in het meetsysteem.
Afstellen van het weegbereik van een weegschaal
Extern met het testgewicht via het afstelprogramma CAL, of met de interne automatische afstelvoorziening resp. afstelschakeling. Noodzakelijk bij temperatuurveranderingen, gewijzigde omgevingsomstandigheden, wijziging van de opstelplaats etc.
Capaciteitsweergave
Het verbruikte en nog beschikbare weegbereik wordt door een oplopende lichtbalk op het display aangegeven.
Compatibiliteitsbewijs
Daarmee wordt de ijktechnische compatibiliteit bij combinaties van weegtechnische modules zoals afleesinichtingen, weegcellen en verbindingselementen gedocumenteerd.
Conformiteitsverklaring van de fabrikant
De fabrikant verklaart dat voldaan wordt aan de voor het product toepasselijke EU-richtlijnen. Bij elektronische weegschalen altijd in samenhang met het CE-keurmerk.
Dichtheidsbepaling
(Vroeger „Soortelijk gewicht“), zie productgroep 15 „Accessoires“.
Dierweegprogramma
Als het dier zich tijdens het wegen beweegt, wordt met de HOLD-toets een stabiele gemiddelde waarde berekend. Deze waarde blijft zo lang “bevroren” tot er opnieuw op de HOLD-toets wordt gedrukt.
DKD = Deutscher Kalibrierdienst
Zie productgroep 17 „Kalibratieservice“.
DMS = rekstrookje
Strookvormige elektrische weerstand die op een elastisch vervormingsvoorwerp van aluminium/staal wordt geplakt. De meetwaarde wordt bepaald aan de hand van de gewijzigde weerstand van het mechanisch vervormde DMS.
Draadloze communicatie
Tussen plateau en afleesinrichting bij KERN-weegschalen via geïntegreerde draadloze module. Bereik bij directzichtverbinding ca. 10–20 m afhankelijk van het model.
Dynamisch wegen
➔ Filters.
FACTORY
Opties met deze vermelding kunnen alleen in de fabriek van KERN uitgevoerd worden.
FORCE = elektromagnetische krachtcompensatie
Met de spoel in een permanente magneet wordt een tegenkracht gegenereerd die overeenkomt met de last van het te meten gewicht op de weegschaal. Met deze tegenkracht wordt het evenwicht gehouden. De meetwaarde wordt bepaald aan de hand van de wijziging in de spoelstroom.
GLP = Goede laboratoriumpraktijken
Gegevensinterface
Om de weegschaal aan te sluiten op een printer, pc, netwerk of een tweede weegschaal. De beschikbare interfaces staan vermeld bij het model. Typische interfaces zijn bv. RS 232, USB, LAN, DUAL, digitale I/O enz. De parameters van de interface kunnen ingesteld worden op de weegschaal.
Geijkte/niet voor ijking goedgekeurde weegschalen
Meettechnisch vrijwel identiek. Bij de geijkte weegschalen zijn bepaalde details wettelijk voorgeschreven, bijv. beveiligde software, extra opschriften.
Halfmicroweegschaal
Analyseweegschaal met een afleesbaarheid van[d] = 0,01 mg. Ook wel semi-microweegschaal genoemd.
Herkalibreren
Periodieke nameting van meetmiddelen/testmiddelen (bijv. weegschalen/testgewichten) om de juistheid te verifiëren ➔ Testmiddelcontrole
IJkgeldigheidsduur van weegschalen
In Nederland geldt geen herijkplicht. In België geldt een herijkplicht van 4 jaar. Voor alle weegschalen wordt jaarlijkse controle geadviseerd.
IJking
IJken, volgens het nieuwe begrip „beoordelen van de overeenstemming“. Er kunnen alleen weegschalen met een typegoedkeuring op overeenstemming beoordeeld worden. Deze weegschalen hebben een typeplaatje met een groene M. De ijking wordt door de overheid voorgeschreven en dient om de consument te beschermen.
Volgens EU-richtlijn 90/384/EEG moeten weegschalen bij de volgende toepassingen officieel zijn geijkt:
- in het zakelijk verkeer, wanneer de prijs van een goed door weging wordt bepaald.
- bij de bereiding van geneesmiddelen in apotheken alsmede analyses in medische en farmaceutische laboratoria.
- voor officiële doeleinden.
- voor de productie van kant-en-klare verpakkingen.
- In de geneeskunde.
Elke weegschaal wordt door het Nederlands Meetinstituut of een erkend keurder gecontroleerd en van het ijkmerk voorzien. Daarmee is de nauwkeurigheid in het kader van de toegestane ijktolerantie bevestigd. De EU-ijking is geldig in alle lidstaten van de EU (Europese Unie).
IJking van een weegschaal met afstelprogramma CAL EXT
Het afstelprogramma wordt na de ijking voorzien van een officieel merk. De ijking geldt alleen voor de aangegeven opstelplaats.
➔ Aantrekkingskracht van de aarde.
Ter voorbereiding op de ijking moet daarom de opstelplaats inclusief postcode worden opgegeven. Zie voor ijking in de fabriek of op de opstelplaats de betreffendemodelgegevens.
IJking van een weegschaal met automatische afstelvoorziening resp. afstelschakeling CAL INT
De eerder omschreven beperkingen m.b.t. opstelplaats vervallen omdat de automatische afstelvoorziening ook na de ijking kan worden bediend en dus niet wordt verzegeld. In dit geval is de ijking onafhankelijk van de opstelplaats.
IJkklassen voor weegschalen
I: analyseweegschaal (precisieweegschaal), II: precisieweegschaal,
III: industrieweegschaal (commerciële weegschaal).
IJkwaarde [e]
Maat voor de ijktolerantie, afhankelijk van de weegschaal, meestal tussen 1 [d] en 10 [d] ➔ Afleesbaarheid.
IP65 – IP68 beschermingsgraad
Zie productgroep 06 „Weegschalen in edelstaal / IP65…67 bescherming“.
ISO 9000 e.v./DIN EN ISO 9000ff
Kwaliteitsmanagementsysteem in de vorm van een DIN norm als kwaliteitsborging in een bedrijf.
ISO/GLP-protocollering
In kwaliteitsborgingssystemen moet een protocol worden opgesteld met daarin de weegresultaten alsmede de correcte afstelling van de weegschaal met vermelding van datum, tijd, en weegschaal-ID. Het eenvoudigst uit te voeren via een aangesloten printer.
ISO-kalibratie/ISO-certificaat = fabriekskalibratiecertificaat
Testen van meetapparatuur op nauwkeurigheid volgens een erkende, maar niet geaccrediteerde procedure.
Kalibreren of ijken
DKD – Elke goed werkende weegschaal kan worden gekalibreerd. DKD-kalibratie is een door de overheid gecontroleerde, niet-ambtelijke dienstverlening om de hoge kwaliteitseisen conform ISO 9000 e.v. te waarborgen, bijv. bij productie of onderzoek. IJken kan men alleen weegschalen met typegoedkeuring met het groene teken M ➔ IJken.
Kalibreren van een meetapparaat
Bepalen van de nauwkeurigheid van een meetwaarde zonder ingreep in het meetsysteem. Voorbeeld: testen van een weegschaal door het plaatsen van een ➔ testgewicht. Het begrip “kalibreren” werd vroeger ook voor ➔ Afstellen gebruikt.
Kalibratiecertificaat volgend DKD/ DAkkS (= DKD-kalibratiecertificaat)
Documenteert de meettechnische eigenschappen van een weegschaal of testgewicht, alsmede de herleidbaarheid tot de nationale norm. Meerprijs.
Kleinste deelgewicht bij het tellen
Kleinste stuksgewicht dat de weegschaal voor de stukstelling neemt. In de tabel met productinformatie bij het betreffende model vermeld met „g/stuk“.
Kwaliteitsbeheer
➔ Controle van de testmiddelen
Lineariteit/juistheid
Grootste afwijking van de gewichtsweergave van een weegschaal ten opzichte van de waarde van het betreffende testgewicht volgens plus en min over het hele weegbereik.
Meetonzekerheid van een weegschaal (= meetnauwkeurigheid)
Wordt voor iedere weegschaal afzonderlijk op basis van een precies voorgeschreven testmethode bepaald en in het ➔ Kalibratiecertificaat gedocumenteerd. Hangt af van diverse weeginterne en externe factoren. De meetonzekerheidneemt toe naarmate de weegschaal meer wordt belast, zie productgroep 17 „Kalibratieservice“
Memory
In de weegschaal geïntegreerde geheugenplaatsen, bv. voor artikelgegevens, weeggegevens, tarragewichten enz.
Minimumlast [Min]
Ondergrens van het ijkbare weegbereik. Is op het ijkplaatje aangegeven. De weegschaal functioneert ook onder deze minimumlast.
Nauwkeurigheidsgrensklassen voor testgewichten volgens OIML R111
Voor meer informatie, zie hoofdstuk 16 „Testgewichten“.
Nauwkeurigheidsklassen voor testgewichten
E, F, M ➔ Nauwkeurigheidsgrensklassen
Nettototaal
= de som van de gewichten van alle bestanddelen van een receptuur exclusief het gewicht.
Optellen
Een willekeurig aantal afzonderlijke wegingen wordt automatisch opgeteld tot een totaal, bijvoorbeeld alle afzonderlijke wegingen van een partij.
Overeenstemmingsbeoordeling
Procedure om de beloofde eigenschappen volgens erkende voorschriften te bevestigen. Bij weegschalen gaat het om de ijking.
Percentagebepaling (voorbeeld)
Referentiegewicht van een monster vóór droging 50 g = weegschaalaflezing 100 %. Na droging 40 g = weegschaalaflezing 80 % absoluut (droge massa) of 20 % relatief (vocht).
PRE-TARE
Referentiegewicht (bijstukstelling)
Zie productgroep 09 „Telweegschalen / Telsystemen“.
Referentieoptimalisering bij de stukstelling
Het referentiegewicht wordt tijdens het telproces meerdere keren automatisch berekend. Verhoogt de telnauwkeurigheid.
Reproduceerbaarheid (= standaardafwijking)
Maat van de overeenstemming bij herhalingsmetingen (bijv. weegschaal) onder dezelfde omstandigheden. Meestal 1 [d] of lager. Kwaliteitskenmerk.
Herleidbaarheid tot de nationale norm
Voorwaarde voor een correcte meting is het gevalideerde sluitende bewijs dat een meetinstrument herleid kan worden tot de internationale of nationale norm. De wettelijk verplichte normen bevinden zich in Duitsland in de Physikalisch Technische Bundesanstalt (PTB).
SC-TECH = Single-Cell-technologie
➔ FORCE. De weegcel bestaat uit één aluminium blok, wat een zeer hoge meetkwaliteit tot gevolg heeft.
Stukstelling van afzonderlijke delen
Men weegt bijv. 10 identieke delen; het referentieaantal is 10. De weegschaal geeft dan automatisch het gemiddelde gewicht per deel aan. Vervolgens worden dezelfde te tellen delen direct in stuks weergegeven.
Hierbij geldt: hoe hoger het referentieaantal, des te hoger de telnauwkeurigheid.
Tarra-aftrek
Het beschikbare weegbereik van elke elektronische weegschaal wordt verminderd met het tarragewicht. Voorbeeld: weegbereik van een weegschaal [Max] 6000 g, tarra (=bak) 470 g, beschikbaar weegbereik 5530 g.
➔ PRE-TARE
Tarreren, automatisch
Na het plaatsen van de tarrabak geeft de weegschaal direct nul aan. Tijdbesparend.
Telresolutie
De telresolutie in punten word berekend als het quotiënt van het weegbereik [Max] en het kleinste deelgewicht. Het is een uitspraak over de telnauwkeurigheid.
Testgewicht extern (voorheen kalibratiegewicht)
Dient voor het afstellen en testen van de nauwkeurigheid van de weegschaal
➔ Afstellen van het weegbereik. Het externe testgewicht kan altijd, ook achteraf, conform DKD worden gekalibreerd, zie productgroep 17 „Kalibratieservice“.
Testgewicht intern
Net zoals het externe testgewicht, echter in de weegschaal ingebouwd en door een motor aangedreven.
Testmiddelcontrole in het QM-systeem in combinatie met de kwaliteitsnormen
Een organisatie die volgens een kwaliteitsnorm zoals DIN/EN/ISO 9000 e.v. gecertificeerd is, bv. een productiebedrijf, is verplicht om in het kader van zijn kwaliteitsbeheersysteem te voldoen aan vastgestelde kwaliteitsnormen. Nauwkeurig werkende meetinstrumenten zijn hiervoor een dwingende voorwaarde.
In de DIN/EN/ISO 9001-publicatie van december 2008 is in hoofdstuk 7.6 „Beheer van controle- en meetinstrumenten“ vastgelegd dat meetinstrumenten op geregelde tijdstippen en voor gebruik gekalibreerd moeten worden. De hiervoor vereiste meettoestellen en meetnormen moeten:
- tot internationale of nationale ➔ normen herleid kunnen worden.
- hun meetonzekerheid moet bekend zijn
- ze moeten voorzien zijn van een eenduidige identificatie
- de test moet gedocumenteerd worden De ➔ DKD-kalibratie voldoet aan al deze eisen.
T-FORK = Stemvorkprincipe
Een klankkast (stemvork = tuning fork) wordt door een elektromagnetische impuls in trilling gebracht. De meetwaarde wordt bepaald aan de hand van de wijziging in de frequentie die overeenkomt met de last van het te meten gewicht op de weegschaal.
Toegestane omgevingstemperatuur
Bij over- of onderschrijding zijn meetfouten mogelijk. Deze is bij ijkbare weegschalen op het typeplaatje aangegeven.
Valversnelling
➔ Aantrekkingskracht van de aarde
Gebruiksnauwkeurigheid
Toeslag voor de ➔ meetonzekerheid bij gebruik van een weegschaal in de praktijk. Is in de bijlage van het DKD-kalibratiecertificaat aangegeven.
Weegbereik [Max]
Met de spoel in een permanente magneet wordt het werkbereik van de weegschaal het hoogste gewicht waarmee de weegschaal kan worden belast.
Wegen met tolerantiebereiken
De boven- en ondergrens kunnen afzonderlijk worden geprogrammeerd. Invoer van de grenswaarden meestal in gram, aantal stuks of %. Bij tolerantiecontroles zoals doseren, in porties verdelen of sorteren geeft de weegschaal de over- of onderschrijding van de grenswaarden aan.
Windscherm
Noodzakelijk bij weegschalen met ➔ Afleesbaarheid [d] ≤ 1 mg, om storende luchtbewegingen te vermijden.
Weegschaal met twee bereiken (DualRange)
Schakelt automatisch naar het eerstvolgende hogere weegbereik [Max] en afleesbaarheid [d].
